Wydawać by się mogło, że muzea są dziś w odwrocie. Jeśli chcemy zażyć kultury, to prędzej odwiedzimy kino czy teatr, jeśli zaś rozrywki, to szybciej wylądujemy na spotkaniu ze znajomymi w restauracji albo barze. Muzea wcale nie muszą być jednak nudne, czego liczne przykłady odkryjemy także w województwie śląskim.
Największy problem z placówkami muzealnymi polega na tym, że ich tematyka jest w większości niszowa. Sama historia to zwykle dziedzina pasjonatów, jaką niektórzy mogą skwitować po prostu ziewnięciem. Jeśli do tego mamy do czynienia z historią specjalistyczną – na przykład techniczną czy etnograficzną, to wzbudzenie zainteresowania „zwykłego” odbiorcy może okazać się trudne. Dlatego ważna jest niekonwencjonalna forma i nieszablonowa tematyka. Oto krótka lista najbardziej niezwykłych muzeów w Katowicach i okolicach.
Muzeum PRL-u w Rudzie Śląskiej Miejsce o tyle specyficzne, że traktujące o epoce wcale nie tak odległej dla dzisiejszych studentów, a mimo to bardzo odmiennej od naszych czasów. Na uwagę zasługują tu przede wszystkim zrekonstruowane wnętrza mieszkań z okresu Polski Ludowej – z meblami, telewizorami i pralkami, które z pewnością pamiętają czasy Gierka czy Gomułki. Uzupełnieniem są tu detale, takie jak porcelanowe lalki i charakterystyczne „koszyczki” na szklanki, czyli jednym słowem relikty, które być może niektórzy kojarzą jeszcze z mieszkaniem babci lub cioci. Ponadto Muzeum PRL-u posiada ciekawe wystawy plenerowe; ekspozycja motoryzacyjna obfituje w stare samochody i motocykle, w parku pomników z kolei można zobaczyć monumenty, które niegdyś miały sławić socjalistyczny ustrój i jego bohaterów. Wadą muzeum jest to, że otwarte jest jedynie okresowo, od 1 maja do 30 września. Adres: ul. Zajęcza 42, Ruda Śląska; bilet studencki/ulgowy: 7 złotych.
Muzeum Historii Gitary w Katowicach
Niepozorna placówka mieszcząca się w centrum Katowic. Niepozorna, ale z całą pewnością niezwykła. Muzeum Historii Gitary to bowiem projekt dwojga pasjonatów:Leszka Kwaśniewicza i Tomasza Cierpisza, którym udało się zebrać w swojej kolekcji ponad 70strunowych instrumentów szarpanych,czyli gitar i „urządzeń gitaropodobnych”, pochodzących z różnych epok i zakątków świata. Każdy z nich został odpowiednio opisany i na niemal każdym można zagrać lub posłuchać jego brzmienia. Nie jest to więc miejsce jedynie dla muzyków, ale także dla osób, które chcą spróbować zrobić coś niezwykłego. Muzeum ma krótką historię, bo działa od 2015 roku. Aby złożyć w nim wizytę, należy odpowiednio wcześnie umówić się telefonicznie na zwiedzanie.
Adres: ul. Krzywa 4, Katowice; bilet: 10 złotych.
Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach
Komputery i technologia informacyjna kojarzą się raczej z klimatami futurystycznymi, ale przecież i one posiadają swoją krótką (w porównaniu z biegiem dziejów), ale intensywną historię. Świadczy o tym chociażby liczba eksponatów będących w posiadaniu muzeum–ponad 3500 – które pokazują, jak ludzkość od monstrualnych maszyn w latach sześćdziesiątych przeszła do stopniowej miniaturyzacji w latach dziewięćdziesiątych. Podobnie jak w przypadku Muzeum Historii Gitary, wystawy (stała i czasowe) są interaktywne. Ze sprzętu można skorzystać i na własne oczy zobaczyć, jak kiedyś wyglądało używanie komputera. Uwzględniony został także polski wkład w rozwój informatyki, od popularnej maszyny ODRA po bardziej unikatowe sprzęty. Przed odwiedzeniem MHKiI wymagany jest kontakt mailowy lub telefoniczny. Osoby indywidualne są formowane w grupy; zwiedzanie zwykle odbywa się w soboty od godziny 15. Cena biletu jest niestety dosyć wysoka.
Adres: pl. Sejmu Śląskiego 2, Katowice; bilet: 18 złotych.
Tyskie Browarium
Tyskie Browarium i Muzeum Tyskich Browarów Książęcych jest w stanie połączyć zaspokajanie wiedzy ze spotkaniem przy piwie z przyjaciółmi. W miejscu tym można przede wszystkim prześledzić historię tutejszej tradycji warzenia piwa, zobaczyć liczne eksponaty związane z tym trunkiem czy obejrzeć seans w kinie 3D, ale też na żywo poznawać tajniki produkcji piwa i sposób, w jaki funkcjonuje browar. Istnieje oczywiście możliwość degustacji piwa (w ramach wycieczki proponowane jest jedno piwo Tyskie 0,5 l). Zwiedzanie odbywa się w grupach, z przewodnikiem, do tego wymagana jest wcześniejsza rezerwacja (telefon, mail lub formularz kontaktowy). Ciekawostką jest fakt, że wycieczka może być poprowadzona nie tylko w języku polskim, ale też w gwarze śląskiej. Z oczywistych względów nie wolno zabrać ze sobą młodszego, niepełnoletniego rodzeństwa.
Adres: ul. Katowicka 9, Tychy; bilet ulgowy/studencki: 10 złotych.
Podziemia będzińskie
Nie można nazwać tego miejsca stricte muzeum, ale jest to jednak placówka Muzeum Zagłębia w Będzinie. Magia tego miejsca nie polega także na rodzaju ekspozycji (te są zmienne), ale na niezwykłej atmosferze, jaką roztacza ta lokalizacja. Podziemia to bowiem nieukończony schron przeciwlotniczy, budowany we wnętrzu Góry Zamkowej w trakcie II wojny światowej. Wydrążony dla Niemców rękami więźniów, stanowi obecnie trasę możliwą do zwiedzenia z przewodnikiem (całkowicie za darmo!). Konieczna jest jednak wcześniejsza rezerwacja telefoniczna. Miejsce idealne dla tak zwanych stalkerów, czyli poszukiwaczy niespotykanych, opuszczonych miejsc.
Adres: wejście przy al. Hugona Kołłątaja, Będzin; wstęp darmowy.
Autor tekstu: Paweł Czechowski