Dla wielu pisarzy przełomowym dla kariery jest moment, gdy jedno z ich dzieł doczekało się ekranizacji. Jak często zdarza się jednak by nie jedna, nie dwie, ale praktycznie wszystkie książki autora miały swoją adaptację?
W 2016 roku wydawnictwo MAG zaczęło sprzedawać książki Neila Gaimana w nowej oprawie graficznej. Dla wielu polskich czytelników był to moment, gdy po raz pierwszy spotkali się z tym autorem. Niektórzy z nich jednak znali już te historie, mimo że nigdy ich nie czytali ani nawet nie słyszeli o tym pisarzu.
Komiksy trafiają do Netflixa
Neil Gaiman jest znanym brytyjskim pisarzem, który oprócz powieści tworzy liczne opowiadania, komiksy, nowele graficzne oraz scenariusze. Jego dzieła mają jednak silną tendencję do „ożywania”. Telewizja, radio, teatr, platformy streamingowe, kina – oto gdzie można je znaleźć. Mroczne i tajemnicze, fantastyczne, błyskotliwe i żywe. Autor rozpoczął swoją karierę pisarską jako dziennikarz, pisząc recenzje książek. Pierwszą, którą sam napisał (Don’t Panic: The Official Hitchhiker’s Guide to the Galaxy Companion) również poświęcił opisowi cudzego dzieła. Szybko jednak porzucił ten zawód, bogatszy o wiele znajomości, które później miały ukształtować ścieżkę zawodową twórcy. Jedna z tych koneksji zapoczątkowała jego przygodę z pisaniem skryptów do komiksów. Już wtedy autor miał szansę zobaczyć swoje postacie nie tylko oczami wyobraźni, ale uchwycone niczym w stopklatce na papierze. W 1989 roku DC Comics, dla którego pracował Gaiman, wydało serię Sandman. Był to pierwszy projekt, którego pisarz był pierwotnym pomysłodawcą. Nazwa ta może brzmieć znajomo dla fanów platformy Netflix, która w 2022 roku nakręciła miniserię na podstawie pierwszej z dziewięciu części komiksu.
Inna produkcja na podstawie komiksów DC Comics – Doom Patrol – również, w pewnym stopniu, daje życie postaciom stworzonym przez Gaimana . W jednym z odcinków gościnnie występuje duo duchów, którzy nazywają siebie Dead Boys Detectives. Gdy poszuka się, gdzie znaleźć więcej przygód tej parki nastoletnich detektywów, odkryć można kolejny powód, by przeczytać serię Sandman. Można też ponownie zalogować się na Netflixa. W listopadzie 2023 roku platforma ta udostępniła oficjalny teaser ekranizacji Dead Boy Detectives i datę przewidywanej premiery, która ma mieć miejsce w kwietniu kolejnego roku.
Powieści w telewizji, radiu i kinie
Po tym, jak Gaiman przeprowadził wywiad z zyskującym wtedy na popularności pisarzem – Terrym Pratchettem – tych dwoje zostało dobrymi przyjaciółmi. Doprowadziło to do ich współpracy nad książką Dobry omen, wydaną w 1990 roku. Powieść pokochały miliony. Pełna humoru charakterystycznego dla obu pisarzy, którzy sami przyznawali, że książka powstała w wyniku ich wzajemnych prób rozśmieszania się. Dwadzieścia dziewięć lat później po ulicach Londynu jeździły charakterystyczne czerwone autobusy, ale tym razem z wyeksponowanym reklamą serialowej ekranizacji tej książki. Obecnie fani czekają z niecierpliwością na trzeci sezon serii.
Pierwsza samodzielna powieść Gaimana nie miała jednak ekranizacji. Nie dlatego, że była gorsza, albo dlatego, że dopiero zaczynał swoją przygodę z książkami. Powodem było to, że napisał ją na podstawie serialu, który stworzył dla BBC 2. Gdyby tego było mało, w 2013 roku Radio 4 (BBC) stworzyło z niej słuchowisko z Jamesem McAvoyem i Natalie Dormer w rolach głównych. Tytuł powieści to Nigdziebądź – jest ona mi bardzo bliska, jako że to od niej zaczęła się moja przygoda z Gaimanem. Mam też dobre wieści dla fanów urban fantasy: autor zapowiedział już druga część książki, którą chce zatytułować The Seven Sisters.
Kolejną powieścią Gaimana, która się ukazała, był Gwiezdny Pył. Polskiemu czytelnikowi w miarę czytania mogło towarzyszyć dziwne przeczucie, że wie, co zaraz się wydarzy. Przyczyną tych wróżbiarskich mocy mógł być fakt, że około 2007 roku ich młodsza wersja siedziała przyklejona do ekranu oglądając film pełen latających pirackich statków, czarownic, jednorożców i magii, noszący ten samy tytuł.
Wzór powtarza się z prawie każdą książką. Autor pisze powieść Amerykańscy bogowie, firma Fremantle Media kupuje prawa do nakręcenia serialu, na Amazon Prime trafiają jego cztery sezony. W 2002 roku Gaiman tworzy powieść-horror dla dzieci, 6 lat później dziewczynki ubrane w żółte płaszczyki udają, że są Koraliną. Książka i ekranizacja, jak nierozłączna para. Między tymi dwoma historiami Gaiman napisał jeszcze jedną – Chłopaki Anansiego. Przez długi czas podważała ona teorię, że powieści tego pisarza nie pozostają długo jedynie na papierze. Było tak aż do lata 2021 roku, kiedy to Amazon Studios potwierdziło zlecenie sześcioodcinkowej adaptacji książki.
W roku, kiedy zadebiutował film Koralina, fani autora mogli cieszyć się jego kolejną książką pod tytułem Ocean na końcu drogi. Jest to krótka, ale pełna emocji powieść o mierzeniu się ze swoją przeszłością. Wielokrotnie nagradzana, doczekała się adaptacji, ale tym razem na deskach teatru albo raczej teatrów. W 2019 roku pierwszy spektakl pod tym tytułem wystawiono na scenie Royal National Theater, powrócił jednak cztery lata później w nowej odsłonie do Noël Coward Theatre. Chociaż podjęto próby stworzenia animacji na podstawie tej historii, projekt niestety został porzucony.
Swojej filmowej adaptacji nie doczekała się jeszcze Księga cmentarna, której prawa do ekranizacji zostały wykupione przez Disney Studios, a także najnowsza powieść Gaimana: Mitologia nordycka. Nie sądzę jednak, żeby kazały na siebie długo czekać.
Opowiadania w nowej odsłonie
Pisarz znany jest też ze swoich licznych zbiorów opowiadań. Kilka z nich też ma już swoje adaptacje. Na ich podstawie powstał film Jak rozmawiać z dziewczynami na prywatkach? (2017) oraz dwa słuchowiska Murder Mysteries i Snow, Glass, Apples wydane przez Seeing Ear Theater. Duża część krótszych dzieł Gaimana została również przerobiona na nowele graficzne. Przykładem jest ilustrowana przez Chrisa Riddella The Sleeper and the Spindle (Śpiąca i wrzeciono). Wszystkie jej ilustracje wykonane zostały w bieli, czerni i złocie, świetnie odzwierciedlając styl obu autorów.
Nie trzeba być fanem czytania, by być fanem Neila Gaimana. Jego twórczość znajduje coraz to nowsze sposoby, by trafić do odbiorcy każdego typu. Autor, pisząc zarówno dla dzieci, jak i nastolatków czy dorosłych, oferuje szeroki wybór amatorom nie tylko książek, ale i filmów, seriali, słuchowisk, komiksów oraz teatru. Każdy może przebyć sieć tuneli metra z bohaterami Nigdziebądź, przenieść się do krainy snów z Sandmanem, albo odnaleźć spadającą gwiazdę i poznać jej przygody w Gwiezdnym pyle.
Źródła:
Dead Boy Detectives | Official Teaser | Netflix – YouTube
Nigdziebądź (TV Mini Series 1996) – IMDb
BBC Radio 4 Extra – Neil Gaiman – Neverwhere
Neil Gaiman announces Neverwhere sequel, The Seven Sisters | Neil Gaiman | The Guardian
Amazon Studios Orders Series Adaptation of Anansi Boys
Review: THE OCEAN AT THE END OF THE LANE, Noël Coward Theatre (broadwayworld.com)
‘The Graveyard Book’ Movie In Works At Disney With Marc Forster Directing – Deadline
Jak rozmawiać z dziewczynami na prywatkach (2017) – FilmwebThe Sleeper and the Spindle by Neil Gaiman | Goodreads
Tekst: Alicja Tomczyk